Blootstelling aan gemiddelde tot hoge dosissen van ioniserende straling is de enige vastgestelde omgevingsrisicofactor voor schildklierkanker en tumoren van de hersenen en het centrale zenuwstelsel.
Gezien de hoge levensduur en de frequentie van blootstelling aan tandheelkundige röntgenstralen de meest voorkomende bron van diagnostische stralingsblootstelling bij de algemene bevolking zou zelfs een kleine geassocieerde stijging in het risico op kanker van groot belang zijn voor de algemene volksgezondheid. Met het oog op het informeren van de klinische praktijk en richtlijnen hebben de onderzoekers een synthese gemaakt van het epidemiologische bewijs betreffende het verband tussen tandheelkundige RX’en en het risico op schildklierkanker, meningeoom en andere kankers in het hoofd en halsgebied..
Methode
De databases van Medline, Embase en Web of Science werden doorzocht om geschikte studies op te sporen die aan de wetenschappelijke criteria voldoen.
Resultaten
Het literatuuronderzoek leverde 5.537 publicaties op, waarvan uiteindelijk 26 studies met 10.868 kankerpatiënten werden opgenomen in de synthese. De metaanalyse met willekeurige effecten, gebaseerd op 7 studies van schildklierkanker (6 (controle)casussen/1 cohortonderzoek) en 8 studies van meningeoom (allemaal controlecasussen), toonden aan dat meerdere (of herhaaldelijke) blootstellingen aan tandheelkundige RXstralen overduidelijk geassocieerd konden worden met een verhoogd risico op schildklierkanker en meningioom. Er was geen verband met glioom en er waren te weinig studies voorhanden van andere kankers in het hoofd en halsgebied om een zinvolle metaanalyse uit te voeren.
Conclusies
De bevindingen, gebaseerd op een metaanalyse van retrospectieve casussen/controlestudies, ondersteunen de hypothese dat meerdere (of herhaaldelijke) blootstellingen aan tandheelkundige RXstralen geassocieerd kunnen worden met een verhoogd risico op schildklierkanker en meningeoom. De studies omvatten noch individuele orgaandosissen noch de leeftijd bij blootstelling, en zijn onderhevig aan ‘recall bias’ en andere beperkingen.
Bovendien is de blootstelling van de schildklier mettertijd sterk verminderd door het gebruik van schildkliershields en verbeterde technologie/apparatuur. Toekomstige studies, gebaseerd op tandheelkundige röntgenopnames en followup van de patiënten, zijn nodig om de hypothese verder uit te testen en het mogelijke risico op kanker verbonden aan tandheelkundige radiografie toe te lichten, aangezien het deel van de bevolking dat blootgesteld wordt hoog is alhoewel het risico op individueel niveau, in het bijzonder met verbeterde technologie/apparatuur, vermoedelijk heel laag is.
Aangezien ongeveer een derde van de algemene bevolking in ontwikkelde landen regelmatig wordt blootgesteld aan één of meer tandheelkundige RXstralen per jaar, brengen deze resultaten de noodzaak aan het licht om zoveel als mogelijk de blootstelling aan diagnostische straling te verminderen.
