Tandheelkundige RX’en en het risico op schildklierkanker en meningeoom

Een systematische beoordeling en meta-analyse van het huidige epidemiologische bewijs.

Blootstelling aan gemiddelde tot hoge dosissen van ioniserende straling is de enige vastgestelde omgevingsrisicofactor voor schildklierkanker en tumoren van de hersenen en het centrale zenuwstelsel.

Gezien de hoge levensduur en de frequentie van bloot­stelling aan tandheelkundige röntgenstralen ­ de meest voorkomende bron van diagnostische stralingsblootstelling bij de algemene bevolking ­ zou zelfs een kleine geasso­cieerde stijging in het risico op kanker van groot belang zijn voor de algemene volksgezondheid. Met het oog op het informeren van de klinische praktijk en richtlijnen hebben de onderzoekers een synthese gemaakt van het epidemiologische bewijs betreffende het verband tussen tandheelkundige RX’en en het risico op schildklier­kanker, meningeoom en andere kankers in het hoofd­ en halsgebied..

Methode

De databases van Medline, Embase en Web of Science werden doorzocht om geschikte studies op te sporen die aan de wetenschappelijke criteria voldoen.

Resultaten

Het literatuuronderzoek leverde 5.537 publicaties op, waarvan uiteindelijk 26 studies met 10.868 kankerpatiënten werden opgenomen in de synthese. De meta­analyse met willekeurige effecten, gebaseerd op 7 studies van schild­klierkanker (6 (controle)casussen/1 cohortonderzoek) en 8 studies van meningeoom (allemaal controlecasussen), toonden aan dat meerdere (of herhaaldelijke) blootstel­lingen aan tandheelkundige RX­stralen overduidelijk geassocieerd konden worden met een verhoogd risico op schildklierkanker en meningioom. Er was geen verband met glioom en er waren te weinig studies voorhanden van andere kankers in het hoofd­ en halsgebied om een zinvolle meta­analyse uit te voeren.

Conclusies

De bevindingen, gebaseerd op een meta­analyse van retrospectieve casussen/controlestudies, ondersteunen de hypothese dat meerdere (of herhaaldelijke) blootstellingen aan tandheelkundige RX­stralen geassocieerd kunnen worden met een verhoogd risico op schildklierkanker en meningeoom. De studies omvatten noch individuele orgaandosissen noch de leeftijd bij blootstelling, en zijn onderhevig aan ‘recall bias’ en andere beperkingen.

Bovendien is de blootstelling van de schildklier mettertijd sterk verminderd door het gebruik van schildklier­shields en verbeterde technologie/apparatuur. Toekomstige studies, gebaseerd op tandheelkundige röntgenopnames en follow­up van de patiënten, zijn nodig om de hypo­these verder uit te testen en het mogelijke risico op kanker verbonden aan tandheelkundige radiografie toe te lichten, aangezien het deel van de bevolking dat blootgesteld wordt hoog is ­ alhoewel het risico op individueel niveau, in het bijzonder met verbeterde technologie/apparatuur, vermoedelijk heel laag is.

Aangezien ongeveer een derde van de algemene bevol­king in ontwikkelde landen regelmatig wordt blootgesteld aan één of meer tandheelkundige RX­stralen per jaar, brengen deze resultaten de noodzaak aan het licht om zoveel als mogelijk de blootstelling aan diagnostische straling te verminderen.

Scroll naar boven